truyện dân gian (tiếp..)

39. Chữ lẻ

Có một ông thầy đồ dốt nhưng hay nói chữ. Ai đến chơi ngồi nói chuyện là ông tìm cách nói cho được vài câu chữ nho, tuôn ra hàng tràng nhữ chi, hồ, giả, dã ra vẻ ta đây học thông, lắm chữ. Bà vợ ở trong nhà nghe, sốt ruột. Một hôm, ngồi ăn cơm, bà bảo khẽ chồng:

- Ông ạ! Ông có một dúm chữ thì để làm lưng làm vốn, chứ gặp ai ông cũng vung vãi ra như thế thì còn gì nữa mà làm ăn?

Ông ta gắt:

- Bà biết gì mà nói! Chữ của thánh hiền, có phải như tiền bạc đâu, cứ tiêu là hết! Với lại, đó là mấy chữ lẻ, còn vốn của tôi thì tôi cất trong bụng đây này. Tôi chỉ tiêu những chữ lẻ đấy thôi.

40. Chết nhầm

Một thầy đồ ngồi dạy học ở nhà nọ. Vợ chủ nhà ốm chết. Chủ nhà nhờ thầy làm một bài văn tế. Thầy nghĩ mãi không ra. Nhớ đến bài văn tế bố mình chết năm ngoái, thầy bèn sao lại, đưa cho chủ nhà. Lúc đọc, mọi người đều cười ầm lên. Chủ nhà trách:

- Sao thầy lại có thể nhầm như thế được?

Thầy trừng mắt, nói:

- Văn tế người chết hẳn hoi! Nhầm thế quái nào được. Họa chăng người nhà ông chết nhầm thì có!

41. Văn hay

Một văn nhân đang ngồi cặm cụi viết bài. Bà vợ đến bên cạnh, nói:

- Ông lấy giấy khổ to mà viết có hơn không?

Văn nhân lấy làm đắc chí, cho là vợ khen tài văn chương của mình, ý tứ dồi dào, giấy khổ nhỏ không đủ chép. Nhưng cũng hỏi lại:

- Mình nói vậy là thế nào?

Bà vợ thong thả nói:

- Ông chẳng tính toán gì cả! Giấy khổ to, bỏ đi còn gói hàng chứ giấy khổ nhỏ thì làm gì được?

42. Thầy lang dốt
Có thầy lang nọ cứ động ai hỏi bệnh gì là y như giở sách tra. Ðã thế lại dốt. Một lần có con bệnh đau bụng nặng, người nhà nửa đêm chạy đến tìm thầy, nhờ thầy cứu. Thầy thắp đèn, lấy sách ra tra, rồi bảo: "Ði mua mấy lạng nhân sâm về sắc lấy nước mà uống." Con bệnh đau bụng uống nhân sâm vào, càng đau, đến sáng thì chết. Người nhà đâm đơn kiện. Thầy phải lên cửa công. Quan hỏi:

- Thầy bốc thuốc thế nào lại để người ta chết như thế?

Thầy trả lời, vẻ chắc chắn:

- Bẩm, tôi bố thuốc có sách, chứ đâu phải bốc bậy đâu ạ! Sách dạy thế nào, tôi cứ làm theo thế ấy.

Quan hỏi đến sách, thầy đưa sách ra. Giở đến trang có bài thuốc nhân sâm, cuối trang có ghi: Phúc thống phục nhân sâm (Nghĩa là: Ðau bụng uống nhân sâm), nhưng chưa chấm câu, giở trang bên kia thì thấy thêm hai chữ tắc tử. (nghĩa là: thì chết.)


43. Thầy lang giỏi

Con Diêm Vương ốm, sai quỷ sứ lên trần gian đón thầy lang xuống chữa. Khi quỷ sứ đi, Diêm Vương dặn:

- Tìm nhà thầy nào ít có ma đứng ngoài cửa nhất thì vào!

Lên đến nơi, quỷ sứ đi khắp, không thấy nhà thầy nào như thế cả. Nhà thầy nào xoàng, cũng ba bốn chục con ma đứng ở cửa. Ðang định quay về, bỗng thấy nhà thầy lang nọ chỉ có mỗi một con ma. Mừng quá, quỷ sứ vào mời thầy xuống âm phủ. Diêm Vương đón được thầy giỏi, mừng lắm, hỏi:

- Nhà ngươi làm thuốc đã bao năm mà khá như vậy?

Thầy lang thưa:

- Bẩm, tôi mới hành nghề được mấy ngày hôm nay, và cũng chỉ chữa cho một người thôi ạ!

44. Nội khoa ngoại khoa

Có một người bị một mũi tên bắn cắm vào đùi, mời thầy lang ngoại khoa đến chữa. Thầy lấy dao cắt bỏ phần mũi tên ở ngoài. Làm xong đòi tiền.

Người nhà hỏi:

- Còn phần cắm sâu vào thịt, thầy chưa lấy ra kia mà?

Thầy nói:

- Tôi chữa ngoại khoa, còn cái đó thì xin mời thầy nội khoa.


45.Chọn người gầy mà chữa

Một thầy lang chữa bệnh thế nào đến nỗi người ta chết. Nhà chủ dọa đưa lên quan. Thầy lạy lục, kêu van mãi. Nhà chủ bắt phải khiêng quan tài đi chôn mới tha. Thầy đành về nhà, gọi vợ và hai thằng con trai lớn đến, bốn người bốn góc khiêng đi. Người chết béo, quan tài nặng, cả nhà khiêng méo mặt.

Ði được nửa đường, thầy than thở:

- Làm người chớ học nghề thuốc!

Người vợ nói thêm:

- Làm thuốc khổ đến vợ con!

Con trưởng ngậm ngùi:

- Cái quan tài này, đầu nặng chân nhẹ, khiêng khó quá!

Người con thứ ôn tồn khuyên bố:

- Từ nay, thầy có chữa thì chọn người gầy mà chữa, thầy ạ!


46. Chẩn bệnh

Hai thầy lang ngồi nói chuyện với nhau. Thầy nọ hỏi thầy kia:

- Bác đi thăm bệnh, sao bất cứ người bệnh nào, bác cũng hỏi thường ăn những gì, vậy nghĩa là làm sao?

Thầy kia cười, đáp:

- Có gì đâu! Chẳng qua hỏi xem họ ăn uống có sang không để định tiền thuốc nhiều hay ít cho dễ.
47. Chữa ma ra người

Một thầy lang nằm mơ thấy xuống âm phủ. Một lũ ma níu chặt lấy, bảo:

- Trước thầy đã chữa cho chúng tôi xuống đây, bây giờ thầy phải làm thế nào cho chúng tôi sống lại.

Thầy sợ toát mồ hôi, giật mình tỉnh dậy, vuốt ngực than thở:

- Ta chỉ có chách chữa cho người hóa ma, chứ bây giờ bắt ta chữa cho ma ra người thì biết dùng phương thuốc gì?

48. Chơi khăm

Một thầy lang và một thầy bói không biết làm sao mà thù hằn nhau. Một hôm có người đàn bà, chồng ốm, đi xem bói. Thầy gieo quẻ, bảo phải đến nhà thầy lang nọ mà xin thuốc, chồng sẽ khỏi. Trước khi chị kia đi, thầy dặn thêm:

- Vào nhà thì phải hỏi: "Có thật ông là ông lang mà dao cầu dính đầy mạng nhện và ô thuốc mốc meo không?" Ðúng là thầy lang ấy mới hay.

Chị kia đến, hỏi như lời thầy bói dặn. Thầy lang biết thầy bói chơi khăm mình, nhưng vẫn cứ thản nhiên kê đơn bôi thuốc, rồi dặn:

- Chị về sắc lên cho anh ấy uống, nhưng phải bắt cho bằng được một con ruồi đậu ở mép ông thầy bói, bỏ vào thuốc, thì thuốc mới hiệu nghiệm.

Người đàn bà vâng lời, quay trở lại hàng thầy bói. Chầu chực mãi, chẳng thấy con ruồi nào đậu ở mép thầy để bắt, sốt ruột lắm! Ông thầy bói đang đợi khách, ngáp dài. Bỗng có hàng bánh rán đi qua, thầy gọi vào ăn. Thầy đang nhai bánh thì một con ruồi bắt hơi mật, bay đến đậu ngay vào mép thầy. Chị kia không bỏ lỡ dịp, giơ tay đánh bốp được con ruồi. Thầy bói đau quá, la lên:

- Ối giời ơi! Ông làm gì mà mày đánh ông!

49. Dốt còn sĩ diện

Một lão trọc phú đang ngồi tiếp khách. Chợt có người vào đưa một tờ giấy và đứng đợi trả lời. Lão kia vốn dốt đặc, nhưng trước mắt khách, lão làm ra vẻ biết chữ, giả bộ mở tờ giấy ra xem rồi trả lời:

- Cứ về đi, chốc nữa tao sang ngay!

Tên người nhà gãi đầu gãi tai, thưa:

- Ông con sai con sang mượn ông con bò đem về ngay kẻo lỡ buổi cày, chứ không phải mời ông sang đâu ạ!

50. Kén rể hay chữ

Lão trọc phú nọ muốn kén một người rể hay chữ. Ðợi mãi chẳng có tú cử nào đến. Có thằng bịp biết chuyện, lập kế lấy cái gia tài của lão. Hắn mua hai hòm sách nát, thuê người gánh, giả làm học trò. Lão kia đang ngồi trong hàng nước, hắn đi vào. Thấy hắn ra dáng học trò, lão bắt chuyện, rồi mời về nhà. Ðêm đến, hắn đốt đèn giả vờ xem sách, khuya mới đi ngủ. Lão mừng thầm, định bụng sẽ gả con gái cho, nhưng còn muốn thử tài học của hắn ra sao. Nhân có người hàng xóm sang mượn cái mâm đồng về dọn cơm khách, lão nhờ hắn đánh dấu cho, kẻo lẫn. Hắn lấy vôi vẽ loằng ngoằng như xích Lão chả hiểu gì, hỏi hắn, hắn trả lời liến thoắng:

- Ðó là lối chữ thảo đấy ạ!

Lão trầm ngâm suy nghĩ: "Thằng thông minh thật, họ có ý gian, muốn đánh tráo đồ vật nhà ta, cũng chẳng được. Biết nó viết thảo chữ gì?" Lại khi ngồi nói chuyện với hắn nghe hắn xổ ra một tràng Chi, hồ, giả, dã rất là thông thái. Lão chắc mẩm hắn hay chữ thật, bàn với con gái nên lấy hắn, về sau sẽ được nhờ. Thế là hắn được vợ.

Gặp lúc làng có đám nghe nói hắn hay chữ, làng cắt hắn đọc văn tế. Lão lấy làm hãnh diện cho con rể mình. Còn hắn thì chẳng tìm được lý do nào mà từ chối. Hôm đám, hắn quỳ xuống, cầm chúc bản đọc. Ðọ được chứ duy ở đầu câu, hắn liền đỏ mặt tía tai, rồi đạp hương án, trèo lên bàn thờ, giả vờ lên đồng, thé ầm ĩ:

- Làng nầy thiếu gì người đọc văn tế được mà lại sai thằng này ở đâu đến đọc! Có phải nó khoe nó hay chữ, thì ta lấy hết chữ cho mà xem!

Nói xong, ngã lăn đùng ra giữa chiếu. Thế là đồng thăng. Từ đấy, ai chê hắn dốt, hắn đổ cho Thành Hoàng lấy mất hết chữ của hắn rồi.


51. Trí không

Ngày xưa, có một người đi cày quát tháo, đánh đập con trâu thế nào, trâu cũng phải chịu. Con hổ ngồi trên bờ, nom thấy mới hỏi rằng:

- Trâu kia! Mày to lớn dường ấy, sao mày để người ta đánh đập như vậy?

Trâu nói:

- Người bé nhưng trí không người lớn.

Hổ lấy làm lạ, không biết trí khôn là cái gì, mới hỏi người rằng:

- Người ơi! Trí khôn của người đâu, cho ta xem?

Người nói:

- Trí khôn ta để ở nhà.

- Nguời về lấy mang ra đây cho ta xem.

- Ta về rồi mày ăn mất trâu của ta thì sao? Mày có thuận để ta trói lại thì ta về lấy cho mà xem.

Hổ muốn xem, thuận để cho trói. Trói xong, người lấy bắp cày vừa phang vào lưng hổ, vừa nói:

- Trí khôn của ta đây! Trí khôn của ta đây.

52. Ngụy biện

Một ông khách trách ông thợ may:

- Ông chủ! Ông may thế nào mà quần tôi cụt thế này?

Người thợ thản nhiên trả lời:

- Thưa ông, không phải lỗi chúng tôi đâu. Khi ông đưa vải đến may, chúng tôi đã đo cẩn thận. Chân ông mới dài ra đấy ạ!
53. Lý sự của một thầy lang

Một đứa trẻ sốt dữ lắm. Thầy lang bốc thuốc cho uống. Nó lăn đùng ra chết. Bố nó đến tận nhà bắt đền. Thầy không tin, đến xem lại, sờ trán thằng bé, rồi bảo:

- Thế này còn trách tôi ư? Ông bảo chữa cho nó khỏi nóng, bây giờ nó lạnh như thế này, còn phải chữa gì nữa?

54. Lý sự với quan

Ðể giữ trật tự trong hạt, ông quan nọ ra yết thị nói: "Ai đi đêm phải cầm đèn." Ðêm hôm sau, quan đi tuần, vấp phải một người. Quan quở:

- Thằng kia đi đâu? Không xem yết thị à?

Người ấy đáp:

- Bẩm có xem ạ!

- Thế sao đi đêm không cầm đèn?

- Bẩm có, đèn tôi đây.

- Thế sao đèn không có nến?

- Bẩm yết thị chỉ nói cầm đèn, chứ không nói trong đèn phải có nến ạ!

Sáng hôm sau, quan bổ sung tờ yết thị trước: "Ai đi đêm phải cầm đèn, trong đèn phải có nến."

Ðêm hôm ấy, quan đi tuần, lại vấp phải một người, Quan giận lắm, quở:

- Ði đêm, sao không có đèn, có nến?

Người kia đáp:

- Bẩm, tôi có đủ đèn, đủ nến, đấy ạ!

- Sao không thắp lên?

- Bẩm, trong yết thị không nói thắp nến ạ!

Quan thấp nói có lý, sáng hôm sau viết một tờ yết thị khác thật đầy đủ: "Ai đi đêm phải cầm đèn, trong đèn phải có nến, nến phải thắp sáng." Tưởng không còn ai bắt bẻ vào đâu được nữa!

Thế mà một hôm, nửa đêm, quan đi tuần, lại vấp phải một người có đèn, có nến, nhưng nến thắp hết rồi. Quan lại quở. Người kia đáp:

- Bẩm, trong yết thị không nói thắp hết cây nến này, phải tiếp cây khác ạ!

Quan ngẫm nghĩ một lúc rồi nhủ thầm trong bụng: "Văn chương khó thật! Mình viết một cái yết thị, sửa đi sửa lại ba bốn lần mà vẫn không gẫy gọn. Người khác xem vẫn hiểu lầm!"

55. Lý luận

Quan sai lính đi trát gấp, bảo anh lấy ngựa mà cưỡi, Anh lính dắt ngựa ra đường, nhưng không cưỡi, cứ xắn quần lên tận gối, cắm cổ chạy theo ngựa. Người đi đường lấy làm lạ, hỏi:

- Ðiên hay sao? Có ngựa mà không cưỡi chạy cho mau?

Anh ta trả lời:

- Khéo cho anh? Bốn cẳng mà nhanh hơn sáu cẳng à?

56. Thế thì không mất

Cô chủ và con sen đi đò. Con sen ăn trầu thé nào, lỡ tay đánh rơi cái ống vôi bạc của cô chủ xuống sông. Sợ cô mắng, nó mới lập mưu, hỏi:

- Thưa cô, cái gì mà mình biết nó ở đâu rồi thì có cho là mất được không ạ?

Cô vô tình trả lời:

- Sao lại hỏi lẩn thẩn thế? Ðã biết nó ở đâu rồi, còn gọi là mất thế nào được!

Con sen nhanh nhẩu nói:

- Thế thì cái ống vôi bạc của cô không mất. Con biết nó nằm dưới đáy sông, con vừa đánh rơi xuống đấy!


Nguồn:http://forums.vinagames.org/showthread.php?s=a0e33e6be11706851d589cf590777c08&t=9021&page=2